Welke ontwikkelingen zie je in het uitsluiten van bedrijven en/of sectoren?
Rebecca Wörner: “Het gaat om sectoren met producten en/of diensten die niet wettelijk verboden zijn, maar waar de betreffende institutionele investeerder principieel niet achter staat. Deze onderliggende principes verschillen per investeerder – en dat kan verschillende redenen hebben. In sommige gevallen is het een ‘no brainer’ om de hele sector uit te sluiten wanneer de waarschijnlijkheid heel klein of nihil is dat de sector gaat veranderen, zoals in het geval van controversiële wapens. Veel institutionele beleggers hebben dit type sectoren op hun uitsluitingslijst staan. In (sub)sectoren met veranderpotentieel kan binair denken dat een hele sector ‘goed’ is (ergo: in de portefeuille houden) of ‘slecht’ is (ergo: uitsluiten) te kort door de bocht zijn. In deze gevallen is het beter om op het niveau van individuele bedrijven te kijken welke wél, en welke niet mee willen en/of kunnen in de benodigde transitie. Ten aanzien van deze vraag maken fondsen verschillende keuzes. Het is niet erg als beleggers verschillende routes kiezen, als het algemene ambitieniveau hoog blijft.” Louise Kranenburg: “Pensioenfondsen sluiten steeds meer sectoren en producten uit. Met uitsluiten verlies je invloed. Desondanks kan uitsluiten, zeker als deelnemers erachter staan, een goede keuze zijn. Op sommige sectoren blijft het namelijk lastig invloed uit te oefenen. Dan gaat het om producten die als sociaal onwenselijk worden gezien of grote maatschappelijke gevolgen hebben. Een andere ontwikkeling is hoe om te gaan met immoreel bedrijfsgedrag. Dat kan met de botte bijl, als bedrijven bepaalde maatstaven niet behalen. Maar sommige vraagstukken vergen een actieve betrokkenheid bij bedrijven en goed inzicht in zaken die vaak niet zo zwart-wit zijn. Daarom verwacht ik meer uitsluiting in relatie tot aandeelhouderschap of stemmen. Die uitsluitingen zullen in absolute getallen beperkt zijn, omdat het een grote inspanning en case-by-case bespreking op de bestuurstafel vereist. Maar ze hebben mogelijk een groot effect als ze voldoende als signaal fungeren naar de markt.”
‘Het is niet erg als beleggers verschillende routes kiezen, als het algemene ambitieniveau hoog blijft.’
Rebecca Wörner
Simona Kramer: “In Nederland is ‘fossiel’ op dit moment een heel dominant uitsluitingscriterium. Ik verwacht dat in de komende jaren er op dit onderwerp ontwikkelingen zullen plaatsvinden. Simpel gezegd staan de volgende vragen centraal: draag je het meeste bij aan energietransitie en het bestrijden van de klimaatcrisis door uitsluiten of door engagement? En is dezelfde strategie goed toe te passen op alle fossiele energiebronnen? En over de hele keten?” Arian Borgers: “De laatste tijd zien we steeds vaker dat grote sectoren worden uitgesloten vanwege CO2-intensiteit. Aan de ene kant is daar bewondering voor. Aan de andere kant zien we fondsen die juist proberen uit te leggen waarom verdere engagement met bepaalde bedrijven nog wel zin heeft. Uiteindelijk moet je kunnen uitleggen wat je doet en waarom. Een ontwikkeling die ik zie is dat er steeds meer nadruk komt te liggen op resultaten die worden bereikt met engagement. Dat draagt bij aan het maken van geïnformeerde keuzes over het al dan niet uitsluiten en de uitlegbaarheid daarover aan belanghebbenden. Ik vind dat een positieve ontwikkeling.”
‘Hoe om te gaan met immoreel bedrijfsgedrag? Dat kan met de botte bijl, als bedrijven bepaalde maatstaven niet halen. Maar sommige vraagstukken vergen goed inzicht in zaken die vaak niet zo zwart-wit zijn.’
Louise Kranenburg