‘Klimaatverandering en biodiversiteitsverlies zijn nauw met elkaar verbonden’

‘Biodiversiteit is belangrijk voor ons en onze opdrachtgevers. De bedrijven in hun portefeuilles zijn enerzijds voor hun activiteiten afhankelijk van biodiversiteit, anderzijds hebben zij er een grote impact op’, zegt Sophie Kamphuis.

‘Er ligt een belangrijke verantwoordelijkheid voor pensioenfondsen om negatieve impact op biodiversiteit te mitigeren en te voorkomen.’ Kamphuis is adviseur Verantwoord Beleggen bij MN, de vermogensbeheerder van onder meer PMT, PME en Bpf Koopvaardij. Zij combineert een achtergrond in milieuwetenschappen met ervaring in de financiële sector, onder andere op het gebied van impact investeren. Wat valt onder biodiversiteit en wat onder klimaat? ‘Klimaatverandering en biodiversiteitsverlies zijn nauw met elkaar verbonden en versterken elkaar zelfs. Door veranderingen in klimaat verplaatsen soorten zich naar geschiktere klimaatzones, en ecosystemen kunnen minder goed tegen extreem weer en andere effecten van klimaatverandering. Klimaatactie is daarom essentieel om het verlies aan biodiversiteit tegen te gaan. Waar tot dusver klimaat en biodiversiteit werden gezien als afzonderlijke thema’s, wordt binnen de financiële sector steeds vaker de link gelegd. Zo wordt het opsporen en voorkomen van ontbossing in de toeleveringsketen van bedrijven gezien als een belangrijke stap om scope 3 CO2-reductiedoelstellingen te bereiken. Investeerders kunnen bedrijven aansporen om de klimaat- en biodiversiteitscrises gelijktijdig aan te pakken en daarbij ook de sociale kant – dat wil zeggen de impact van maatregelen op levensomstandigheden van mensen – niet uit het oog te verliezen.’ Is het allebei goed te meten? ‘In vergelijking met klimaat is het meten van de precieze impact van bedrijven op biodiversiteit een stuk complexer. Meerdere indicatoren kunnen worden gebruikt en de impact vindt lokaal plaats, waardoor ook compensatie van biodiversiteitsverlies elders ingewikkeld is. Initiatieven als het Partnership for Biodiversity Accounting Financials (PBAF) werken aan het ontwikkelen van methodologieën voor de financiële sector om impact en afhankelijkheden van biodiversiteit in kaart te brengen.’

‘De financiële sector moet nu al stappen zetten in biodiversiteitsrapportage, zeker als je kijkt naar de ontwikkeling van wetgeving op dit gebied.’

Hoe kijk je naar PBAF als manier om te meten? ‘Sinds de zomer is MN als partner aangesloten bij PBAF. Onze opdrachtgevers PME en PMT zijn ondersteuners van dit initiatief. PBAF biedt richtlijnen voor het uitvoeren van impact en afhankelijkheidsassessments op het gebied van biodiversiteit. Ook heeft PBAF een gezamenlijke standaard ontwikkeld voor de financiële sector, op portfolio niveau per asset class, op bedrijfsniveau en op projectniveau. Gezien de ontwikkelingen in wetgeving op het gebied van biodiversiteitsrapportage is het belangrijk om hier als financiële sector al stappen in te zetten. Daarnaast staat het meten van impact en afhankelijkheden aan de basis van het opzetten van een goede biodiversiteitsstrategie en het bepalen van doelstellingen.’ Wat kan de financiële sector zelf doen en waarvoor is wetgeving nodig? ‘Wetgeving kan effectief zijn in het zetten van een minimale standaard. In december 2022 deden Stichting de Noordzee, Natuur & Milieu, en negen financiële instellingen – waaronder MN, PMT en PME – een schriftelijke oproep aan het kabinet om natuurversterkend en -beschermend bouwen via tenders verplicht te stellen voor alle toekomstige windparken op de Noordzee. Op deze manier ontstaat een gelijk speelveld voor financiers en ontwikkelaars die windparken op zee willen realiseren. Uiteraard is het ook aan financiers zelf om in het due diligence proces aandacht te hebben voor impact op biodiversiteit.’

‘Het is goed om samen op te trekken met andere investeerders.’

Hoe ga je te werk bij engagement? ‘Sinds eind 2021 voert MN namens opdrachtgevers, waaronder PME en PMT, engagement met bedrijven op het thema biodiversiteit. We focussen op het voorkomen van ontbossing in de toeleveringsketen, met name ontbossing gerelateerd aan bulkgoederen zoals soja, palmolie en andere producten uit regio’s met een hoog risico op verlies aan biodiversiteit. We sporen bedrijven aan om interne processen op te zetten om toeleveringsketens te monitoren, en beleid op biodiversiteit te ontwikkelen. Tegelijkertijd willen we ook zien dat bedrijven middelen inzetten om kleine boeren (‘smallholders’) in hun toeleveringsketen te ondersteunen, om te voorkomen dat zij de dupe worden van aangescherpt beleid. Het heeft de voorkeur om samen op te trekken met andere investeerders. Het is efficiënter voor bedrijven en je kunt als investeerdersgroep ook meer gewicht in de schaal leggen.’ In hoeverre is engagement effectief? ‘Omdat het ene bedrijf meer voortgang laat zien op dit thema dan het andere bedrijf, is engagement momenteel een goed middel om ‘best practices’ in verschillende sectoren te identificeren. Belangrijk is dat aan het begin van een traject duidelijke doelstellingen worden gezet. Daarover wordt gecommuniceerd met het bedrijf, met een tijdpad voor het inzetten van escalatiemiddelen. Voor het komende seizoen van aandeelhoudersvergaderingen gaan we kijken hoe we het engagement kracht bij kunnen zetten, bijvoorbeeld door het inzetten van stemmen. Zoals een recent rapport van ShareAction laat zien, kunnen vermogensbeheerders een grote impact hebben door stemrecht in te zetten voor het bereiken van ESG-doelstellingen. Uiteindelijk zijn klimaat en biodiversiteit onderwerpen waarvoor je als investeerder alle mogelijke middelen, inclusief stemmen, wilt overwegen.’

‘De indicator voor biodiversiteit binnen de SFDR-wetgeving is nu onvoldoende gedefinieerd. Dat haalt het doel van vergelijkbaarheid onderuit.’

Hoe kijk je naar de relatie tot SFDR-verplichtingen? ‘Wij zijn zeker voorstander van een biodiversiteitsindicator als onderdeel van de SFDR-verplichtingen. De huidige indicator is echter nog onvoldoende gedefinieerd. Hierdoor is de kans groot dat vermogensbeheerders verschillend invulling gaan geven aan de indicator. Dit ondermijnt het doel van vergelijkbaarheid tussen financiële instellingen. Er wordt bijvoorbeeld onvoldoende toelichting gegeven op wat men beschouwt als een ‘biodiversiteitsgevoelig’ gebied en wanneer de activiteiten van een bedrijf impact hebben op een dergelijk gebied.’ Wat vind je van het Kunming-Montreal Akkoord over het herstel van biodiversiteit? ‘Het is fantastisch dat tussen de 196 landen een akkoord is bereikt voor doelen in 2030 en 2050. De sleutel tot succes zit in de uitwerking op nationaal niveau en het opstellen van wet- en regelgeving. Tijdens COP15 is ook het samenwerkingsverband Nature Action 100 gelanceerd. Dit investeerdersinitiatief beoogt gezamenlijk het gesprek aan te gaan met 100 bedrijven die grote impact hebben op biodiversiteit. Daarnaast zal het initiatief zich ook richten op beleidsmakers. MN ziet uit naar de samenwerking met andere investeerders binnen dit initiatief.’