‘Jongeren ontdekken vaak bij toeval dat pensioen interessant is’
‘Van jongs af aan wilde ik de belangen behartigen van mensen die met onrecht te maken krijgen’, zegt Anne Vermeulen (28), namens vakbond FNV bestuurder van Pensioenfonds Schoonmaak- en glazenwassersbedrijf en projectleider bij het PensioenLab. ‘Maar ik dacht niet in eerste instantie aan pensioen. Net als veel andere jongeren ontdekte ik de pensioensector niet rechtstreeks.’
Vermeulen was destijds zeer geraakt door het instorten van Rana Plaza in Bangladesh in 2013. In dat gebouw waren textielfabrieken gehuisvest. Bij de ramp kwamen 1134 mensen om het leven en raakten 2500 mensen gewond. ‘Toen besloot ik dat ik wilde opkomen voor werknemersrechten.’ Ze volgde een opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening en daarna een master Politicologie. Tijdens haar studie ging ze bij de FNV werken. ‘Ik kwam erachter dat ik passie heb voor sociaal-economische maatschappelijke vraagstukken.’ Pas toen ze na een interne sollicitatie bij de FNV projectmedewerker medezeggenschap en pensioen werd, ontstond haar interesse voor pensioen. In 2022 draaide ze mee als trainee bij het Pensioenfonds Schoonmaak- en glazenwassersbedrijf. Sinds januari 2023 is ze daar pensioenfondsbestuurder. ‘Een fijn fonds. Ik voel me er welkom. Ik mocht overal meekijken en bij commissies aansluiten. En nu mag ik me inzetten om een zo goed mogelijk pensioen te bereiken voor mensen die hard werken.’ Bij PensioenLab, in 2012 opgericht door drie jongerenvakbonden om jongeren een stem te geven in de pensioensector, is ze projectleider van de Academie en de Kweekvijver. Maatschappelijk nut Voor Vermeulen werd pensioen interessant toen ze er in haar werk mee te maken kreeg. ‘Toen ontdekte ik hoe maatschappelijk pensioen is’, vertelt ze. ‘Het is het inkomen voor later. Het heeft maatschappelijk nut. Er moet geld belegd worden om tot een goed pensioen te komen. Op welke manier gebeurt dat? Is dat duurzaam?’ Wat voor haar zelf geldt, gaat ook op voor veel andere jongeren, heeft ze gemerkt. ‘Veel jongeren die zich aanmelden bij PensioenLab geven aan dat ze per ongeluk in de sector terechtgekomen zijn. Ze hebben een economische achtergrond, of komen uit de marketing en communicatie of uit de IT. Toevallig vonden ze een baan bij een bank, vermogensbeheerder of pensioenuitvoerder. En daar ontdekken ze dan hoe interessant het onderwerp pensioen is.’
‘Mijn generatie is op zoek naar werk waarmee je impact kunt maken’’
Anne Vermeulen
Impact De pensioensector zou er goed aan doen het maatschappelijke aspect te benadrukken, vindt Vermeulen. ‘Mijn generatie is op zoek naar werk waarmee je impact kunt maken, waar je zingeving ervaart. Werk moet maatschappelijk relevant zijn. Dat spreekt jongeren aan. Bij werk in de pensioensector is dat zeker het geval. Zelf heb ik elke dag het gevoel dat ik zinvol werk kan doen. Daar ben ik dankbaar voor.’ Vermeulen is ervan overtuigd dat de pensioensector veel profijt kan hebben van jongeren. ‘Ze zijn opgegroeid in een tijd van grote veranderingen, ze staan midden in de maatschappij, ze hebben veel kennis van ICT en technologie. Ze kunnen een waardevolle bijdrage leveren aan de sector. Het zou goed zijn als marketeers en gedragspsychologen zich buigen over de vraag hoe je pensioen als werkgebied onder de aandacht van jongeren kunt brengen. Dat het standaard op een lijstje staat: wil je werken in het onderwijs, in de zorg, of in de pensioensector?’ Academie Het PensioenLab beschikt inmiddels over een Academie, waar jongeren opgeleid worden tot pensioenfondsbestuurder. ‘We hoorden van jongeren die in gesprek gingen om pensioenfondsbestuurder te worden dat ze niet de goede opleiding of de juiste ervaring hadden. Met de Academie willen we dat voorkomen.’ De Academie kan rekenen op een toenemend aantal aanmeldingen. Toen de PensioenAcademie twee jaar geleden van start ging, waren er 41 aanmeldingen voor 10 beschikbare opleidingsplaatsen. Vorig jaar meldden al 112 jongeren zich aan. Het aantal opleidingsplaatsen ligt nu op 15. ‘Er is veel animo. Dat maakt de keuze moeilijk. Wij willen de opleiding aanbieden aan mensen die echt de ambitie hebben om pensioenfondsbestuurder te worden.’ Zo’n driekwart van de kandidaten die zich aanmelden werkt al in de pensioensector, maar er zijn ook mensen bij met een andere achtergrond, zoals een piloot en een huisarts. ‘Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat ze een steentje willen bijdragen aan de maatschappij. Ze vinden het vaak belangrijk dat pensioenfondsen meer duurzaam gaan beleggen. En ze willen ervaren hoe het is om zelf aan de bestuurstafel te zitten.’
‘Jongeren willen een steentje bijdragen aan de maatschappij’
Anne Vermeulen
Theorie en praktijk De studenten aan de Academie volgen een opleiding bij SPO Nyenrode en brengen die kennis in de praktijk bij een pensioenfondsbestuur, waar ze stage lopen of een traineeschip volgen. Daarnaast bestaat de opleiding uit masterclasses, waar experts uit de pensioensector bepaalde thema’s uitdiepen, en uit intervisie en bedrijfsbezoeken, bijvoorbeeld bij De Nederlandsche Bank. ‘Studenten ervaren de opleiding als goed en leerzaam. Ze hebben interessante discussies met de docenten’, zegt Vermeulen. ‘Omgekeerd horen we van de docenten dat zij de discussies ook interessant vinden. Normaal hebben zij meestal te maken met studenten van gemiddeld boven de 50. Dat levert andere discussies op.’ Te weinig stageplaatsen Hoewel pensioenfondsen aangeven dat ze diversiteit belangrijk vinden en graag meer jongeren in pensioenfondsbesturen willen, is het voor de Academie lastig om elke keer weer voldoende stageplaatsen of traineeships te krijgen bij pensioenfondsbesturen. ‘Het kost veel moeite’, zegt Vermeulen. ‘We hadden geluk dat twee fondsen twee keer twee plekken hebben aangeboden.’ Dat pensioenfondsbesturen niet in de rij staan om stagiaires aan te trekken, komt volgens haar doordat bestuurders denken dat het ingewikkeld is en veel tijd kost om een stagiair te begeleiden. ‘En ze hebben het al zo druk met de Wet toekomst pensioenen’, zegt ze. ‘Maar van fondsbesturen die al met stagiairs en trainees werken, hoor ik dat het reuze meevalt. Wij verwachten dat er één persoon is waar de kandidaat met vragen terecht kan. Een bestuurslid of iemand van het bestuursbureau. Het is fijn voor kandidaten om een aanspreekpunt te hebben. Ook is het de bedoeling dat je tijdens de stageperiode een keer koffie drinkt met de stagiair om te horen waar hij of zij tegenaan loopt.’ Frisse blik Volgens Vermeulen is het aantal pensioenfondsbesturen met bestuursleden onder de 40 jaar gedaald. ‘We doen als sector dus iets niet goed’, constateert ze. ‘Dat is jammer, want jongere bestuurders kijken met een frisse blik. Ze hebben minder last van vastgeroeste denkpatronen, waardoor ze vaak eerder op nieuwe ideeën komen. Dat kan helpen bij het oplossen van complexe vraagstukken. Ook hebben ze vaak meer kennis en vaardigheden op het gebied van digitalisering.’ Ook het vergroten van het draagvlak ziet ze als voordeel. ‘Meer jongere bestuursleden kan leiden tot meer betrokkenheid en vertrouwen bij jongere deelnemers.’
‘Meer jongere bestuursleden kan leiden tot meer betrokkenheid en vertrouwen bij jongere deelnemers.’
Anne Vermeulen