DOSSIER


‘Juist in tijden van onzekerheid en verandering heb je het vertrouwen van de deelnemers nodig.'

‘Pensioenfondsen moeten niet afwachten, maar vooruit denken. De toekomst is nu’, zegt AZL-directeur Maarten van der Tuin. ‘Waar wil je heen? Wat wil je overbrengen aan de deelnemers? Als je dat weet, heb je houvast en is het duidelijk welke stappen je moet nemen.’

‘Wij zien onszelf als een facilitator. We geloven in de kracht van het collectief. Samen optrekken, van elkaar leren en de krachten bundelen’, aldus Van der Tuin. AZL is de uitvoerder voor ruim 50 pensioenfondsen. De klantenkring is gevarieerd; van grotere en kleine ondernemings- en bedrijfstakpensioenfondsen tot beroepspensioenfondsen en de Nationale APF.

'Zorg voor een goed kompas'

Kompas

‘In een tijd waarin er van alles verandert, is het maar wat handig als je weet waar je staat en waar je naar toe wilt. Waarom ben je op aarde? Wat wil je bereiken? Dat is continu het kompas waar je op vaart. Dat houd ik pensioenfondsen voor’, zegt Van der Tuin. ‘Er zijn allerlei ontwikkelingen gaande, in de toekomst en ook dichterbij. Als je weet wat je wilt bereiken, kun je daarop inspelen en stappen nemen.’ Consolidatie is zo’n ontwikkeling. Ga je als kleiner ondernemingspensioenfonds op in een groter bedrijfstakpensioenfonds of in een APF? Of blijf je zelfstandig, maar ga je meer samenwerken met andere fondsen? Een andere ontwikkeling is dat het vertrouwen in pensioenfondsen onder druk staat. Van der Tuin: ‘Daarmee staat reputatiemanagement in toenemende mate op de agenda. Juist in tijden van onzekerheid en verandering heb je het vertrouwen van de deelnemers nodig. Maar ook als je wilt groeien als fonds, moet je positionering en reputatie in orde zijn om anderen aan je te binden.’

‘Individualiseren, consolideren, zorgplicht: bereid je voor op de toekomst’

Trends en ontwikkelingen

AZL signaleert trends en ontwikkelingen door te volgen wat er maatschappelijk en politiek gebeurt, maar ook door veel te praten met de fondsen, hun klanten. Zo organiseert AZL jaarlijks diverse themasessies, waar fondsen met elkaar in contact komen en van elkaars kennis en ervaringen kunnen profiteren. Thema’s zijn onderwerpen waar fondsen nu mee te maken hebben, zoals IORP en IT, of handhaving – hoe ga je als fonds om met de aanmelding van bedrijven en deelnemers? ‘Maar we kijken niet alleen naar ontwikkelingen die nu spelen, het is breder. Zo organiseren we in de zomermaanden zogenoemde strategielunches. Dan praten we met onze klanten over wat er bij hen speelt en welke ontwikkelingen we gezamenlijk zien. Op basis daarvan presenteren wij elk jaar in oktober een veranderkalender.’


Veranderkalender 2020

Voor 2020 staat bijvoorbeeld de doorontwikkeling van de digitale deelnemers- en werkgeverscommunicatie op de veranderkalender. Hetzelfde geldt voor het implementeren van gewijzigde wet- en regelgeving, zoals pensioenverdeling bij scheiding en de aanpassingen voor het nabestaandenpensioen. En natuurlijk veranderingen die anticiperen op de nieuwe pensioencontracten, zoals degressieve opbouw, compensatie en de mogelijkheid voor deelnemers om 10 procent van hun ouderdomspensioen als lumpsum op te nemen. Van der Tuin: ‘We werken heel nauw samen met onze klanten en we geven de veranderingen samen vorm. Daarmee werken we aan de toekomst voor elkaar.’

Stelselherziening

De stelselherziening is een van de belangrijkste ontwikkelingen. ‘Denk na over wat dat teweegbrengt’, adviseert Van der Tuin. ‘Als er gekozen wordt voor een dc-achtige (defined contribution) variant, komen er meer risico’s bij de deelnemers. Willen deelnemers dat? Je zou dan eerst een risicobereidheidsscan moeten doen. De uitkomst hiervan moet je als bestuur goed laten meewegen in de keuzes die je maakt voor een nieuw contract.’ De keuze voor dc betekent ook meer zorgplicht voor de werkgever, stelt hij. ‘Zorgplicht is sowieso een item. Fondsen kunnen de werkgevers hierin meer ondersteunen. Wij nemen dit mee in de ontwikkeling van onze dienstverlening. Hoe help je werkgevers om met hun medewerkers over pensioen te praten? Bij de keuze voor dc wordt dit alleen maar intenser. Maar het is breder. Hoe geef je werkgevers meer inzicht in hun populatie in relatie tot pensioenen? Ook werken aan duurzame inzetbaarheid en vitaliteit van werknemers is zowel voor werkgevers als voor ons een belangrijke doelstelling.’


Werkgevers

Meer aandacht voor werkgevers dus, als het aan AZL ligt. ‘Mensen werken ongeveer een dag per week voor hun pensioen, dus ze ervaren het als iets duurs. Ondertussen lezen ze in de krant over korten. Sommige werkgevers zeggen: ik kan het niet meer uitleggen.’ Volgens Van der Tuin ligt hier een rol voor pensioenfondsen. ‘Als je werkgevers goed begeleidt en ondersteunt, kunnen zij het juiste verhaal aan de deelnemers vertellen. Dat is goed voor de reputatie van het fonds en de pensioenregeling. Fondsen hebben er belang bij om de helft van hun sociale partners – de werkgevers – te ondersteunen bij het goed neerzetten van het fonds.’

Betrouwbare data

AZL pleit voor eenvoudige regelingen. ‘Dan ben je wendbaarder. Je kunt veranderingen gemakkelijker implementeren en je kunt de regeling beter uitleggen aan de deelnemers.’ Bij de overgang naar het nieuwe stelsel is dat extra belangrijk, vindt Van der Tuin. ‘Dit is het moment waarop we als sector weer vertrouwen kunnen winnen. Daarvoor is het essentieel dat je aan deelnemers duidelijk kunt maken: dit is wat je had, dit is wat je krijgt, en er is geen geld verloren gegaan. Bij eenvoudige regelingen is dat makkelijker dan bij ingewikkelde.’


Hij wijst erop dat individualisering een belangrijke trend is. Betrouwbare data zijn daarbij onmisbaar. ‘Die helpen je om gericht en individueel te communiceren met de deelnemers. Deelnemers willen ervaren dat ze dienstverlening op maat krijgen.’ Staat dat niet haaks op elkaar, eenvoudige regelingen en maatwerk? Van der Tuin: ‘Het gaat vooral om communiceren op maat en dat gaat het best met eenvoudig uitlegbare regelingen.’