Toezichthouder en fondsen experimenteren met nieuwe technologie in iForum

Frustratie Het iForum heeft al tot verschillende concrete resultaten geleid. Om een aanvraag te doen bij DNB was per pensioenfonds of uitvoerder tot voor kort maar een beperkt aantal personen per organisatie geautoriseerd. ‘Dat stond met stip op 1 als frustratie in de gebruikerservaring’, zegt Van de Ven. Het leidt tot bewerkelijke processen. Mensen moeten informatie kopiëren, in Excelbestanden zetten en alles rondmailen in de organisatie. Vanuit de pensioensector was er een grote behoefte om dit anders te doen. ‘Naar aanleiding van interviews over de grootste pijnpunten hebben we als oplossing binnen enkele maanden een machtigingenfunctie beschikbaar gesteld voor de dienst aanvragen en meldingen, zodat meerdere personen op een efficiënte manier samen aan een aanvraag kunnen werken’, zegt Van de Ven. Mijn DNB ‘Ook werken we hard aan Mijn DNB, het portaal waar instellingen alle formele communicatie met DNB kunnen vinden’, zegt Van de Ven. Bij dit thema, Optimalisatie User Experience, is Van Gestel betrokken. ‘Een ander voorbeeld is het makkelijker maken van DLT, het digitale loket toezicht’, zegt Van Gestel. ‘Dat is met een relatief klein aantal aanpassingen gebruikersvriendelijker gemaakt.’ Ook is er gekeken naar het rapportageproces. ‘Inzet van technologie biedt kansen’, stelt Van de Ven. ‘Waarom zouden we niet de regels die wij gebruiken om rapportages te valideren open source publiceren, zodat instellingen zelf kunnen kijken of er fouten gemaakt zijn voordat ze een rapportage indienen? Dat verhoogt de kwaliteit bij de bron en het voorkomt tijdrovende herrapportages.’ Dit is een van de thema’s waar collega’s van Van Gestel bij betrokken zijn.

Kosten beperken Van Gestel denkt ook mee over het beperken van de indirecte kosten van toezicht. Hij wijst erop dat fondsen veel rapportages moeten indienen bij DNB, zoals elke maand de dekkingsgraad, elk kwartaal de FTK-staten, het herstelplan, de haalbaarheidstoets en de ABTN (actuariële en bedrijfstechnische nota). ‘Het is voor alle fondsen verplicht en in dezelfde vorm’, zegt Van Gestel. ‘Nu bespreken we met DNB of we proportionaliteit kunnen toepassen. Zodat kleine fondsen niet onder hetzelfde regime vallen als bijvoorbeeld ABP en PFZW, want de kosten om een dergelijke rapportage op te stellen zijn voor ieder pensioenfonds ongeveer even hoog, maar drukken natuurlijk veel zwaarder op een klein pensioenfonds.’ Voor het herstelplan bepleit hij eveneens proportionaliteit. ‘Ik snap dat een fonds met een heel slechte dekkingsgraad met adviseurs een herstelplan moet maken, maar is het nodig dat een fonds dat net onder de grens zit hetzelfde herstelplan moet maken?’ Rapportagelast ‘Het iForum is de plek om dit soort onderwerpen aan te kaarten, gericht op verbetering van de interactie met de sector. Het is de vooruitgeschoven post in het toezicht van DNB’, zegt Van de Ven. ‘We kijken naar de behoeften van de sector in het kader van inzet van digitalisering en onze ontwikkeling naar smart supervisor. We voeren met elkaar constructieve en waar nodig ook kritische gesprekken. Soms leidt dat tot veranderingen, soms moeten we uitleggen waarom we dingen niet anders kunnen doen.’ Hij vertelt dat een deel van de rapportagelast niet afkomstig is van DNB, maar voortvloeit uit Europa. ‘Tegelijkertijd bekijken we hoe we dat zo efficiënt mogelijk kunnen aanpakken. Doordat sinds 2020 ook EIOPA aparte rapportages vraagt, ontstaat er potentieel een dubbele uitvraag voor fondsen en dus ook potentieel dubbele lasten. Dit komt omdat de rapportages van EIOPA en DNB deels over vergelijkbare onderwerpen gaan, maar inhoudelijk en technisch toch sterk verschillend zijn. DNB heeft de bestaande uitvragen uitgebreid met de informatie die nodig is voor EIOPA en zorgt zelf dat EIOPA de benodigde informatie ontvangt. Op deze manier voorkomen we dubbele rapportagelasten voor de pensioensector.’

Intensief samenwerken Hoe ziet het toezicht eruit in 2025, als DNB smart supervisor is? ‘Ik denk dat we dan meer algoritmegedreven onze taken uitvoeren’, veronderstelt Van de Ven. ‘Als we de lopendebandprocessen kunnen automatiseren en algoritmes ons helpen om sneller de juiste risico’s te identificeren, is er meer tijd voor de toezichthouder om het gesprek aan te gaan met de instellingen die onder toezicht gesteld zijn. Ook zetten we onze unieke informatiepositie nog meer in om doorlopend benchmarkinformatie te publiceren waardoor instellingen zichzelf kunnen afzetten tegen hun peers en om zo de sector als geheel te versterken. Daar zijn we al mee gestart en dat willen we verder uitbouwen. Ik denk dat we in 2025 op meerdere fronten intensiever samenwerken, uiteraard met behoud van ons mandaat.’

Dialoog Hoe kijkt Van Gestel naar 2025? ‘Ik denk dat we een situatie bereiken waarin er een vorm van real time toezicht komt, dat we DNB beperkt kunnen laten meekijken in onze systemen. Daardoor zal de foutenkans kleiner worden en de doorlooptijd van bepaalde processen korter.’ Willen fondsen dat, een toezichthouder die nòg dichterbij komt? Van Gestel: ‘Misschien niet als je de DNB ziet als Big Brother die over je schouder meekijkt en direct bij elke fout een reprimande geeft. Maar wel als je denkt: het is de wettelijke taak van DNB om toezicht te houden én wij kunnen profiteren van de manier waarop DNB dat doet. Bijvoorbeeld door ons te helpen snel afwijkingen te signaleren met gebruikmaking van gegevens waarover we zelf niet beschikken. Dan zullen fondsen er welwillend tegenover staan.’ Van de Ven: ‘Realtime toezicht is niet iets wat we morgen zullen toepassen. Het vergt een stap voor stap verkenning in de praktijk van wat het kan betekenen voor de toezichthouder en voor de sector. Dat is precies wat we met het iForum willen bereiken: door de combinatie van dialoog en gezamenlijke experimenten op het gebied van digitalisering en innovatie zorgen voor een duidelijke meerwaarde voor zowel de instellingen als voor DNB.’