Om het aanbod van private investeringen te vergroten, wordt nadrukkelijk naar pensioenen gekeken. Als Europeanen minder geld op de bank zetten en meer investeren op kapitaalmarkten komen er meer investeringen in de Europese economie, zo is het idee. Pensioenfondsen kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren, zo wordt steeds breder begrepen.

De Pensioenfederatie steunt deze gedachte. Een sterke tweede en eventueel derde pijler zijn belangrijk voor een vergrijzende samenleving. Toegang tot aanvullend pensioen en voldoende premies zorgen voor een waardige oudedag. Dat moet de prioriteit zijn van Europees beleid en is veel belangrijker dan extra regeldruk opleggen aan het beperkt aantal bestaande pensioeninstellingen. De Nederlandse pensioensector heeft deze boodschap de afgelopen tijd overgebracht aan Eurocommissarissen, de Eurogroep en Europese ambtenaren. Dat zien we terug in de prioriteiten die beleidsmakers uitspreken voor de komende jaren. De Eurogroep van Ministers van Financiën, Eurocommissaris voor de Kapitaalmarktunie McGuinness, EIOPA , ESMA en de Europese Centrale Bank bepleiten allen het belang van meer pensioensparen voor de ontwikkeling van Europese kapitaalmarkten.

De Eurogroep wil dat Lidstaten ervaringen delen hoe ze burgers kunnen aansluiten bij tweede pijler pensioenregelingen. Eurocommissaris McGuinness pleit voor een pan-Europees raamwerk voor het aansluiten van werknemers in tweede pijler pensioenregelingen. Automatische aansluiting (‘auto-enrollment’) bij een pensioenregeling kan in landen waar geen verplichtstelling geldt een uitkomst zijn om meer mensen aan te sluiten bij een pensioenregeling. Dat heeft in het Verenigd Koninkrijk goed gewerkt. De Europese Commissie heeft geen bevoegdheid om dit aan Lidstaten op te dwingen, maar kan dit wel aanjagen.

Ook wordt er nagedacht over nieuwe pensioenproducten. Het Pan-Europese Pensioenproduct (PEPP) werd in 2019 geïntroduceerd, maar is nog geen succes. Er is slechts één start-up op de markt. De Raad van Regeringsleiders roept op tot het “ontwerpen en implementeren van een simpel en effectief grensoverschrijdend pensioenproduct voor particuliere beleggers, en ontwikkeling van pensioen- en langetermijn-spaarproducten.” Het ondersteunt ook een oproep van de Eurogroep om de PEPP te ontwikkelen en te verbeteren om alle burgers een aantrekkelijke pensioenmogelijkheid te verschaffen. EIOPA doet de suggestie om ook werkgeverspensioen onder de PEPP te brengen. De Pensioenfederatie moedigt initiatieven tot meer pensioensparen aan, maar ziet geen noodzaak om daarvoor nieuwe pensioenproducten in het leven te roepen.

De Eurogroep en EIOPA pleiten verder voor meer transparantie rond pensioenen. Ze vragen om de ontwikkeling van pensioentrackers – zoals mijnpensioenoverzicht.nl – in landen waar die nog niet bestaan. En een pensioendashboard zou beleidsmakers inzicht kunnen verschaffen om pensioenen te monitoren. De Pensioenfederatie ondersteunt deze ontwikkelingen.

Er is nog weinig publieke aandacht voor de herziening van de IORP II Richtlijn. We weten dat de Europese Commissie een ‘evolutie en geen revolutie’ voor ogen heeft, waarbij de Richtlijn vooral in lijn wordt gebracht met ontwikkelingen in maatschappelijke verwachtingen van pensioenfondsen, zoals op gebied van duurzaamheid en diversiteit & inclusie. Ook zal de Commissie grensoverschrijdende activiteit van pensioenfondsen willen blijven stimuleren.