Pensioen in bitcoins of gewoon collectief geregeld?

Met pensioen op je veertigste; daar is een groep jongeren mee bezig. In deze zogenoemde FIRE (Financially Independent, Retire Early) beweging proberen jongeren zo vroeg mogelijk financieel onafhankelijk te worden. Vroeg beginnen met beleggen, sober leven en hard werken zijn de geheimen van deze veertigers. Een interessante keuze, maar ik ben wel benieuwd hoeveel jongeren deze keuze maken. Want de meeste jongeren zijn juist helemaal niet met pensioen bezig.

Op zich hoef je - als je werkgever bij een pensioenfonds is aangesloten - ook niet intensief bezig te zijn met pensioen. De jongerencampagne ‘nu niet, nu wel’ maakt dat ook duidelijk. Wat je wel moet doen: check als je een partner hebt, hoe het zit met nabestaandenpensioen. Of kijk even hoe je pensioen zich ontwikkelt wanneer je een huis koopt. Maar tussen al die life events door hoef je er - behalve een jaarlijkse check om te zien of je op koers zit - feitelijk niets aan te doen. Het is al geregeld. Is het dan een probleem dat veel jongeren niet met pensioen bezig zijn? Ja, dat is het wel. Want ze weten niet dàt het al is geregeld. Laatst hoorde ik aan een talkshowtafel de opmerking: ‘tegen de tijd dat ik met pensioen ben, is de pot leeg’. In NRC zei Talitha Muusse die zich al jaren inzet voor de stem van jongeren in besturen en raden van toezicht het volgende: ‘Millennials zitten met negatieve rente, mogen geen huis kopen en moeten in bitcoins om hun pensioen te gaan regelen – nou succes.’ Ik zou er de kriebels van krijgen. Je bent druk bezig met je werk, een huis zoeken, en dan nu al nadenken over wat je over 45 jaar wilt kunnen besteden? Natuurlijk is het altijd handig om, als die financiële ruimte er is, tijdig een bedrag op een beleggingsrekening te zetten voor over 30 jaar. Hoe eerder belegd, hoe hoger het rendement. Maar het feit dat pensioenfondsen je premie beleggen, het individueel risico verlagen door dit collectief te doen en dat vaak tegen dezelfde kosten als je Spotify-abonnement of lager, zou toch geruststellend moeten werken. Er zijn ZZP’ers die zo’n collectief pensioen dat vanzelf geregeld wordt, wel zien zitten. De ZZP-organisaties en pensioenfondsen die hiervoor samen een pilot hebben voorbereid, zouden graag aan de slag gaan. Zeker omdat deze experimenten inzicht geven hoe ZZP’ers tegen deze vorm van pensioen opbouwen aankijken. Hoeveel premie ze willen en kunnen betalen, welke flexibiliteit ze in hun pensioenregeling verwachten, welke flexibiliteit ze gebruiken. Ik hoop dat de wetgeving rond het nieuwe pensioenstelsel ZZP’ers ons de kans geeft om die ervaring op te doen - en zo bij te dragen aan de oplossing van een groot maatschappelijk vraagstuk. En dat het ons ook lukt om met die stelselwijziging als aanleiding, de voordelen van pensioen dat collectief geregeld is, beter voor het voetlicht te krijgen.

José Meijer Voorzitter a.i. Pensioenfederatie