COLUMN


De pandemie, de kiezer en het pensioen

José Meijer

Voorzitter a.i. Pensioenfederatie

We verwachten nu op zeer korte termijn de brief aan de Tweede Kamer over het ‘nieuwe contract’, nu de uitwerking van het pensioenakkoord dat sociale partners en de overheid vorig jaar bereikten is afgerond.

Persoonlijk was ik ook bezig met ook mijn afscheid bij ABP begin juni, waarbij ik via Teams - door technische vertraging in canon - werd toegezongen. En dan is dit ook de tijd waarin de verkiezingsprogramma’s worden geschreven. Wat doet een pandemie met de overtuigingen van de kiezers? Heeft een situatie als deze effect op hoe stemgerechtigden naar de wereld kijken? Mij valt op dat het begrip ‘solidariteit’ weer nieuw leven is ingeblazen. Mensen passen hun gewoonten aan om anderen, die meer risico lopen, te ontzien. Ze missen het om met anderen op te kunnen trekken; collega’s, mede-studenten, sportmaatjes... ‘Samen’ is een woord dat opeens veel wordt gehoord. Wat zou een pandemie doen met de overtuigingen van mensen over pensioen? Het begrip ‘solidariteit’ is kenmerkend voor de manier waarop we pensioen organiseren in Nederland. Ook dat doen we bij uitstek samen. Dat zorgt ervoor dat ook bij pensioenopbouw de risico’s niet bij één groep terecht komen. En ook hierin missen we mensen… Want steeds meer mensen werken buiten de beschermende dijken van het stelsel, omdat zij geen – noem het - klassiek arbeidscontract hebben. Dan heb ik het niet over ondernemende zzp’ers die daar bewust voor kiezen, maar over mensen met een flexcontract of mensen die tegen wil en dank als zelfstandige werken. Ze doen hetzelfde werk, met dezelfde inzet en kennis, maar voor hen is er geen premievrij pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid, geen nabestaandenuitkering en geen levenslang aanvullend ouderdomspensioen. De commissie Borstlap zei al vóór de coronacrisis dat de arbeidsmarkt op dit onderwerp grondig herzien moest worden. De Pensioenfederatie streeft ernaar dat alle werkenden, ongeacht contract, toegang kunnen krijgen tot het tweede pijlerpensioen. Ongetwijfeld zal elk verkiezingsprogramma een hoofdstuk over pensioen bevatten. De Pensioenfederatie heeft haar visie gedeeld over wat er de komende én de daaropopvolgende kabinetsperiode nodig is voor goede en duurzame pensioenen. We vinden dat alle werkenden moeten kunnen profiteren van de voordelen van een collectieve regeling met risicodeling en lage kosten, rekening houdend met de diversiteit en behoeften van zelfstandigen. We vinden dat mensen goed begeleid moeten worden bij keuzes rond pensioen. Bij scheidingen, waarbij pensioen straks automatisch wordt verdeeld; en bij de keuze om een deel van het pensioen ineens te kunnen opnemen, wat misschien leidt tot problemen met toeslagen. Pensioen moet uitlegbaar zijn, wat van wezenlijk belang is bij het vormgeven van een nieuw pensioencontract. Het is belangrijk dat de redenen om pensioen te verhogen of te verlagen door deelnemers te begrijpen zijn. De klimaatcrisis maakt glashelder dat verantwoord beleggen noodzakelijk is; daarom moet er meer informatie zijn over de bedrijven en sectoren waarin we beleggen. Idealiter komt er op dit gebied een wereldwijde verslaggevingsstandaard zoals IFRS, maar dan voor niet-financiële informatie. En we vinden dat ons stelsel, dat zeker vergeleken met andere landen in de wereld een goed pensioen oplevert tegen lage kosten, de expliciete support van de overheid moet behouden. Support die tot uiting komt in belastingregels en in de communicatie over pensioen. Want pensioen opbouwen doen we samen. Als werkenden onderling, en samen met werkgevers en met de overheid. Zoals we ook alleen sámen corona onder controle krijgen! José Meijer Voorzitter a.i. Pensioenfederatie Lees hier onze standpunten die we met de vertegenwoordigers van de politieke partijen hebben gedeeld.